Scenariusz lekcji "Czarodziejski pryzmat"
Fizyka, III etap edukacyjny
Temat : Czarodziejski pryzmat.
Treści kształcenia
Fizyka, 7.9: uczeń opisuje zjawisko rozszczepienia światła za pomocą pryzmatu; Informatyka, 6.1: uczeń wykorzystuje programy komputerowe, w tym edukacyjne, wspomagające i wzbogacające naukę różnych przedmiotów.
Cele zoperacjonalizowane
| Uczeń |
umie wyjaśnić na czym polega zjawisko załamania i rozszczepienia światła białego; |
| wie, jak powstaje widmo ciągłe światła białego; |
| wie, na jakiej zasadzie światło białe jest rozszczepiane przez pryzmat; |
| zna kolejność barw światła powstających w zjawisku rozszczepienia i ich cechy; |
| wie, która barwa światła rozchodzi się najszybciej, a która najwolniej |
Nabywane umiejętności
| Uczeń |
potrafi podać przykłady rozszczepiania światła z życia codziennego; |
| umie podać zastosowania pryzmatów w życiu człowieka; |
| nabywa umiejętności samodzielnej pracy, obserwacji zjawisk fizycznych, stawiania pytań i poszukiwania odpowiedzi na nie; |
| potrafi zainstalować program użytkowy i znaleźć instrukcje dotyczące jego obsługi. |
Kompetencje kluczowe
- porozumiewanie się w języku ojczystym;
- myślenie matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne;
- umiejętność uczenia się
Etapy lekcji
Wstęp
- Nauczyciel prosi uczniów, aby odpowiedzieli na kilka pytań, moderuje krótką dyskusję:
- Co możecie powiedzieć o świetle wysyłanym przez różne źródła światła? Czy różni się czymś istotnym między sobą?
Odp.: Różni się między sobą barwą.
- Czy możecie podać przykłady ciał świecących, których barwy różnią się miedzy sobą barwą?
Odp.: Płomień świecy – ma barwę żółto-białą; niektóre gwiazdy świecą światłem białym, inne niebieskawym lub czerwonawym; żarówka w zależności od mocy świeci światłem białym lub żółtym, światło słoneczne ma barwę białą. Laser – to światło jednobarwne, mówimy: monochromatyczne
Przebieg zajęć
- Przypomnienie wiadomości na temat:
- zjawiska załamania światła,
- prawa załamania światła,
- pojęć: prostopadła padania, promień padający, promień załamany.
Nauczyciel wyjaśnia uczniom:
- światło słoneczne lub światło wytwarzane przez jasno świecące żarówki nazywamy światłem białym.
- światło o różnych barwach rozchodzi się w ciałach przezroczystych z różnymi prędkościami i z tego powodu załamuje się pod różnymi kątami. Im dłuższa fala, tym szybciej będzie się rozchodziła i jej kąt załamania będzie większy od fali krótszej. Jest to przyczyna rozszczepienia się światła białego.
Światło białe jest mieszaniną światła o różnych barwach. Pozwala to zrozumieć, dlaczego przedmioty mają różne barwy.
- Nauczyciel z pomocą ucznia uruchamia komputer oraz rzutnik multimedialny, wgrywa do komputera film, uruchamia program odtwarzający filmy, odtwarza cały film przedstawiający zjawisko rozszczepiana się światła oraz tęczy.
Nauczyciel może we właściwych momentach zatrzymywać film (z pomocą aktywnego ucznia), prosi wówczas uczniów o udzielenie odpowiedzi na pytania zadane w trakcie projekcji.
Po zakończonej projekcji nauczyciel moderuje krótką dyskusję na temat obejrzanego materiału, zadając pytania zmierzające do wyjaśnienia poznanych zjawisk fizycznych oraz warunków, jakie muszą być spełnione, aby miały one miejsce.
- Nauczyciel z pomocą ucznia uruchamia komputer oraz rzutnik multimedialny, wgrywa do komputera galerię zdjęć, uruchamia program odtwarzający zdjęcia cyfrowe, odtwarza kolejne zdjęcia.
W trakcie pokazu galerii zdjęć nauczyciel wyjaśnia i komentuje poszczególne zdjęcia oraz ich szczegóły, zwraca uwagę na najistotniejsze lub trudne do zrozumienia elementy zdjęć, tłumaczy w razie potrzeby teksty opisowe, odpowiada na pytania uczniów. Aktywizuje uczniów prosząc ich o udzielenie odpowiedzi na zadane na zdjęciach pytania.
Po zakończonej prezentacji zdjęć nauczyciel moderuje krótką dyskusję podsumowującą na temat obejrzanego materiału.
Podsumowanie
- Podsumowanie lekcji. Nauczyciel podsumowuje poznane zjawisko rozszczepienia światła.
Światło białe jest mieszaniną światła o różnych barwach. Pozwala to zrozumieć, dlaczego przedmioty mają różne barwy. Jeżeli przedmiot widzimy jako biały oznacza to, że odbija (rozprasza) wszystkie składniki światła białego, jeśli jako czerwony oznacza to, że odbija światło o barwie czerwonej (a pozostałe pochłania). Jeśli widzimy przedmiot jako zielony oznacza to, że odbija światło o barwie zielonej (a pozostałe pochłania), itd.
Środki dydaktyczne
- notatki z poprzednich zajęć,
- nowa wiedza film „Odkrywamy tajemnice pryzmatu”
- galeria zdjęć „Wyprawa po wszystkie kolory tęczy”
Metody nauczania
- dyskusja
- problemowa: aktywizująca
- podająca: wykład informacyjny
- podająca: film
- eksponująca: pokaz połączony z przeżyciem
- podająca: pogadanka
Formy pracy